Κυριακή 12 Ιουλίου 2020

Οι υποψίες του Αλιόσα


Του Φώτη Μισόπουλου
prose sur ce qui a été perdu
ή όπως μια λάμπα σ' ένα άδειο δωμάτιο είναι η μόνη μαρτυρία για τον κατακλυσμό
ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ [1]

ΑΛΙΟΣΑ
......ούτε φωνές ούτε συγκρούσεις ούτε θρήνος επιβεβαίωση που πρόσφερε το ρολόι ας μην υπάρχει τίποτε πιο ευκίνητο από τ' αγρίμια σίγουρος άκουσα βροχή άκουσα πυκνό μαύρο φως πριν κοιμηθώ στο ραγισμένο θόλο των προσευχών ή ο Αλιόσα [2] όταν θα μείνουμε δίχως θαύματα - Κοιμήθηκε - παρακαλώ ελάτε μόλις ετοιμαστείτε [Βγαίνει απ' το δωμάτιο. Φως. Σκοτάδι.] ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ : .....ξανάρχομαι - θα σάς δω Κυριακή πρωί το λευκό πουκάμισο ακίνητο στη διχάλα - σε οσμές που τρεμόπαιξαν-/ Αρκείται - μετακινεί τα μάτια στις θαμπές επιφάνειες των κατόπτρων μετά προσηλώνει το γαλάζιο σκεπτικό βλέμμα του - ΑΛΙΟΣΑ : ......Με πυροβόλησε πάνω που τον είδα στην πόρτα το αποχαιρετιστήριο μισόφωτο - να φύγουμε νοιώθω πως τα πουλιά μεθούν [3] -Φάνηκε το κορμί μου ότι απέχει μια αιώνιότητα - σύντροφε Φιόντορ Μιχαήλοβιτς - οφείλω φιλοφρόνηση στη μικρή Ανζέλ [4] η ομίχλη νομίζεις συγκρατεί βροχή κλαίγοντας όταν αναχωρεί ο αυθέντης Τζέραλντ - στον Φώκνερ[5] - και η νύχτα έξω απ' το παράθυρο δεν έχει διαστάσεις είτε διάδοχο χρόνο μερικές μοναχικές λέξεις ή κάποια ανησυχία που ένοιωθε ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ : .....η θλίψη γεννά βατράχους και μαύρα σκυλιά και πτώματα πνιγμένων δεν ξεχνάει ποτέ το στίχο ο Εγκούτσι [6] δυστυχισμένος με την αστόχαστη ευτυχία των άλλων ANΖΕΛ[7] : .....έπρεπε να προσπαθήσουμε λίγη ποικιλία στην ύπαρξη - το πρόσωπό μου βουλιάζει στη στάχτη τρώγοντας φτηνή τροφή σε δρόμους στρωμένους σκόνη -/ Ο Αλιόσα ενθουσιασμένος με την επικείμενη ομορφιά του αετού αμέσως μόλις έφτασα άρχισε να μυρίζει αγιόκλημα το κεφάλι του στράφηκε κατά το δέντρο που το χτυπούσε ο ήλιος όπου τα πουλιά. Ποιος είναι λοιπόν αυτός που σωπαίνει τη νύχτα και πώς βρίσκεις τη λύση του μυστηρίου ; - αποκαλυπτικές φωτογραφίες θα βοηθήσουν στην επάρκεια των αποδείξεων - Φιλοφροσύνη
[μεγάλη παύση]
......απεχθάνομαι τα μοναχικά γεύματα εξασθενώ μετά από κάθε εξέγερση - Κάνω. Έτσι. - στην πιο σκοτεινή γωνιά της κάμαρας έμοιαζε να μην είχε καμιά ελπίδα βλέπω να σωπαίνει το γνωστό είδος της μοίρας στο κάθε χέρι κρατούσα ένα μικρό κορμί απ' τα πετούμενα που ένοιωσαν καταφυγή στο ανήλιο δωμάτιο - Θα ζωντανέψουν ξανά μέσα σε μια ρηχή κούπα καφέ ή χλιαρό τσάι ήξερα ότι λέει ψέματα χρωστάω κάτι χρήματα μουρμούριζε και πρέπει να τα δώσω ΑΛΙΟΣΑ [κάνοντας στατιστικούς λογαριασμούς μπροστά στον.]: ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ : ....μου θυμίζετε τον σύντροφο Γκολιάντκιν [8] Not the full smile, / His art, but an art / In profile [9] -/ Η ανυπολόγιστη σημασία του καθρέφτη στις εκεχειρίες μας Ο αετός στροβιλίστηκε Φως
Ο Αλιόσα ήπιε λίγες γουλιές νερό γυρίζει και προχωράει τρέχοντας άλλη μια φορά θυμήσου - του φωνάζω - δεν υπήρχε τίποτα δραματικό ανάμεσα στα μπράτσα και τον ώμο καλέ μου Φερνάντο [10] dolcissimo Prometeo μην του αναθέσετε ξανά να μου γράψει από λεπτότητα όπως σάς έλεγα ο αετός στροβιλίστηκε στις μύτες γύρω απ' τους Αδελφούς Καραμαζόφ τρεις φορές και ύστερα υποκλίθηκε Οι χτύποι άρχισαν να ηχούν σιγανότεροι οι αμίλητες σκιές των δασών καθώς ο Τζόυς επέπλεε συχνά στην πρωινή γαλήνη κοιτάζοντας κατά τη θάλασσα ή το ξέφωτο
ΑΛΙΟΣΑ : .....σύντροφοι - τον αετό μου δεν τον γνώρισα - εδώ έγκειται ο,τι με ναυάγησε δίπλα στη νύχτα - πρέπει ν' ασχοληθείς με τους ανθρώπους - ασφαλέστερο να μη μιλάμε - Σύντροφοι τόν αετό τόν έχετε όλοι σας στην πιο βαθιά τσέπη του αμπέχονου χρυσή λίρα αστραφτερή στο απαλό χνούδι του τραπεζομάντηλου τώρα όμως αναρρώνω σιγά σιγά η δική μου νεότητα τυράννησε όσους ήθελαν να ενθρονιστούν - η παιδική ηλικία μας με τα ελάχιστα δάχτυλα σκύβει άχαρα απ' τη μεριά που είχαμε τις Κυριακές και τις λοιπές αργίες - οικονομίες γεροπροσκυνητών θησαυροί νεκροί και άδεια όστρακα - ακούστε - κάθε φορά προλέγοντας το μέλλον κυριαρχεί η μοχθηρία της ένοχης χήρας στον τελευταίο όροφο. [Λίγο φως]



ΙΒΑΝ

......όταν κοιτάζει κανείς όλα αυτά τόσο απόμακρα στο παρελθόν έχει την εντύπωση της αναδρομικής διευθέτησης - Με τα φτερά σου -Αετέ - γράφω αυτό το ευτελές πόνημα - μακάρι - σπάνιε σύντροφε - να μην το βρείτε υπερβολικά άθλιο και λίγο πριν το γάμο είχαν δει μαζί την ανθισμένη καμέλια - για μια φορά τουλάχιστον υπάρχω την ώρα της δικαιοσύνης μου ΑΝΖΕΛ : ....θα φορέσω ένα κόκκινο - ναι - πώς με φίλησε και σκέφτηκα λοιπόν αυτός ή όποιος άλλος κάνει το ίδιο και το βράδυ κάθισα και μέτρησα ξανά το χώμα καταχωνιάστηκα στην κρυψώνα - να μου γίνει μάθημα -/
ή ο Αλιόσα όταν αδειάζει θυμωμένος τις τσέπες επικαλείται ως μάρτυρα το Θεό Τη βιβλιοθηκάριο την έλεγαν Ανζέλ [11] - είπε τότε : -τα στήθη μου όλο άρωμα και η καρδιά μου πήγαινε να σπάσει και ναι είπα θέλω. Ναι [12] -/ ακόμα και τώρα στην ηλικία που βρισκόμαστε - ο,τι αναχώρησε παραμονεύει στην πιο σκοτεινή γωνιά del Purgatorio υπήρχε κάτι απειλητικό στη σιωπή ακολουθούσε το γέλιο αφόρητο τρανταχτό η φωνή του Μπεν στο Φώκνερ υψωνόταν όλο υψωνόταν προς τον ουρανό [13] όπως εκείνο το διπλό χρονικό της ιδιωτικής ηθικής μας [Φως Ησυχία]

Ξεπρόβαλαν από τις κατοικίες και σκαρφάλωναν μέχρι το ανάχωμα του δρόμου οι γυναίκες μαζεμένες απ' την αριστερή πλευρά μετά η καμπάνα χτύπησε και σκόρπισαν στη θέση της η καθεμιά - η προσδοκία στο λαιμό τους - οδηγώντας χάθηκε στην ομίχλη σα να μην υπήρξε ποτέ ή να είχε ανακαλύψει τα μυστικά μου - η σάρκα του μάς έθρεψε - ο αετός δεν ανακοίνωσε κάτι άλλο τη μέρα που πέρασε τέσσερις λέξεις θα ήταν αρκετές - όμως ο υπέροχος ιριδισμός των φτερών του όπως ο πειρασμός του Ιβάν στους λόφους όπου έζησα ανταμώνοντας τον Προμηθέα και τη σαγήνη αυτή όσο βασανίζεσαι τις νύχτες στον κόρφο τους

ΑΝΖΕΛ : ....τον λέγανε Ιβάν ζήσαμε χρόνια διαβάζοντας τα ίδια βιβλία - εκεί που δούλευα τον κάρφωσα με τα μάτια για να μου κάνει την πρόταση ύστερα μου ζήτησε αν θα ήθελα να πω : Ναι. Οι χτύποι έγιναν ψίθυροι κοιμήθηκα βαθιά. Εξαφανίστηκα.

.....το όνομα που έγραψα ήταν το όνομα ενός αγνώστου το δικό σας όφελος στηρίζεται στη δική μου δυστυχία σχεδόν μερικές σκέψεις κυριαρχούσαν και μετά μου αφηγήθηκε - δεν έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα - Ευχαριστώ δεν καπνίζω πεθαίνω συχνά από ασιτία - Ευχαριστώ έχω ακούσει πολλά - στο σπίτι διάβαζα πάντα ξαπλωμένος - συλλογιζόμουν την άσεμνη στάση που μάς είχαν βρει με την υπηρέτρια ο Αλιόσα έβαλε φωνή κόντρα στον περαστικό αέρα - βλέπετε ξενύχτησε μ' εκείνη την παράσταση που παίχτηκε στα απόμερα μπιστρό του Σαιν Ζερμαίν στο κεφαλόσκαλο αγκαλιάζοντας τη θερμοφόρα ή πάλι η συνήθεια να ζω κανονική ζωή μ' εμπόδιζε να ευχηθώ την αταραξία των άλλων - αργότερα έμαθα τα πάντα κυρίως ο Προμηθέας πήρε τη θέση του Δία [14] ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ : ....τώρα εγώ θα είμαι ο τραπεζίτης με διαδέχονται ο Αλιόσα ή ο Ιβάν -/ τα πουλιά ήταν ανήσυχα αυτό τον έκανε να τ' αγαπήσει περισσότερο πήρε το καπέλο και το σακάκι φεύγουν εν τω μεταξύ εδώ και ώρες αλλά αυτή η διακριτικότητα συγκίνησε το πλήθος η Ανζέλ έκλαιγε έκλαιγε και τα μακριά μαλλιά της λύθηκαν ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ : [στρέφεται στην Ανζέλ].....ήξερα τον Φερνάντο : ΄Ιβις μου [14] που ονομάζεσαι Οφέλια [15] θα προσπαθήσουμε να πετάξουμε αυτά τα καταπιεστικά σάβανα ή θα παρατείνουμε τη ζωή εν τάφω ο άνεμος κουβαλούσε τον ήχο των σπιτιών απ' τον αντικρινό χειμώνα να είστε σίγουρη αυτό είναι το μοναδικό σημείο επαφής - σφετερίζονται τη μονοτονία των υποτροπών μας - ονειρευτείτε λοιπόν το ταξίδι αγαπητή Ανζέλ ΑΝΖΕΛ : .....θα ήθελα να σκεφτώ κι άλλο - τη μικρή σκέψη που μεγαλώνει -/ όμως έμεινε ακίνητη τα μάτια ανοιχτά κοιτούσαν πέρα απ' το κεφάλι του στον ουρανό - δεν κλαίω είπε κι όλα πήραν ξανά την απολυτότητα που είχαν από αριστερά προς τα δεξιά ο στύλος η πόρτα το παράθυρο όπως είχε οριστεί - ένα σκοτεινό βράδυ που δεν με ξέρει κανένας θα εξοικονομώ λίγα κάρβουνα για την ανθρωπότητα ή μια περγαμηνή για τις αμίλητες γυναίκες της συνοικίας [Φως]


ΑΥΛΑΙΑ
ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Βιολί για μονόχειρα, Κέδρος 1984
[2] βλ. Φ.Μ. Ντοστογιέφσκι, Αδελφοί Καραμαζόφ [ή στο αυτοτελές πέμπτο κεφ. του έργου που εκδόθηκε και χωριστά με τίτλο : Ο Μέγας Ιεροεξεταστής
[3] βλ. Αντρέ Ζιντ, Τέλματα - στο Ο Προμηθέας ελεύθερος Δεσμώτης, μτφρ. Γεωργία Ζακοπούλου, Καστανιώτης 2010 - παραφράζοντας, αντί για ''πενθούν'' τίθεται ''μεθούν''. Ο στίχος ανήκει στον Στεφάν Μαλλαρμέ, Θαλασσινή αύρα [Brise marine : ....Je sens que des oiseaux sont ivres- ΣτΜ]
[4] βλ. Αντρέ Ζιντ ο.π.
[5] Γουίλιαμ Φώκνερ, Η βουή και η μανία,μτφρ. Παύλος Μάτεσις, Καστανιώτης 2010
[6] πρόσωπο στο : Γιασουνάρι Καουαμπάτα, Το σπίτι των κοιμισμένων κοριτσιών, μτφρ. Έφη Κουκουμπάνη-Πολυτίμου, Καστανιώτης 2010 [σε παρφρ.]
[7] βλ. Αντρέ Ζιντ ο.π.
[8] κύριο πρόσωπο στον Σωσία του Φ.Μ. Ντοστογιέφσκι
[9] Όχι το πλήρες χαμόγελο / Η τέχνη του, μια τέχνη μόνο / Σε προφίλ [Ezra Pound, Hugh Selwin Mauberley, μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Εστία 1987]
[10] Fernando Pessoa, Γράμματα στην Οφέλια, εισαγ.-μτφρ.- επιμ.-σχόλια Μαρία Παπαδήμα, Gutenberg 2014
[11] βλ. Αντρέ Ζιντ ο.π.
[12] βλ. Τζέιμς Τζόυς, Οδυσσέας, μτφρ. Σωκράτης Καψάσκης, Κέδρος 1990 ε' έκδοση
[13] βλ. - Μπεν -, πρόσωπο στον Γουίλιαμ Φώκνερ ο.π.
[14] υδρόβιο θηλυκό πτηνό που μοιάζει με τον πελαργό [Διαδίκτυο]
[15] Fernando Pessoa ο.π.

ΦΩΤΟ
στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.