Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2018

Η εκπαιδευτική πραγματικότητα στη Νότια Ρωσία

Γράφει ο Κωνσταντίνος Ταλαμπίρης 
Δάσκαλος 
Το διάστημα 23 με 27 Σεπτεμβρίου αντιπροσωπείες από σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας επισκέφθηκαν σχολεία της Νότιας Ρωσίας στο πλαίσιο προγράμματος αδελφοποίησης και υπογραφής πρωτοκόλλων συνεργασίας. 

Η αντιπροσωπία από το Κιλκίς επισκέφθηκε την περιοχή της Anapa, όπου πέρα από το σχολείο Νο 3 του Vityazevo με το οποίο αδελφοποιήθηκε επισκέφθηκε άλλα πέντε σχολεία γενικής εκπαίδευσης και ένα προσχολικής αγωγής. Από τα πέντε σχολεία γενικής εκπαίδευσης τα τέσσερα ήταν δημόσια και το ένα ιδιωτικό.

Το παρόν σημείωμα αφορά την εκπαιδευτική πραγματικότητα της Νότιας Ρωσίας όπως την αντιλήφθηκε προσωπικά ο γράφων. Στο πλαίσιο αυτό οι παρατηρήσεις και τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά προσωπικές απόψεις.

Συνολικά, η γενική εκπαίδευση στη Ρωσία διαρκεί 11 χρόνια. Τα παιδιά εγγράφονται στα σχολεία σε ηλικία έξι ετών και φοιτούν στο ίδιο σχολείο έως την ηλικία των 17 ετών.

Οι Υποδομές σε όλα τα σχολεία είναι εξαιρετικές. Όλες οι αίθουσες είναι εξοπλισμένες με διαδραστικούς πίνακες, ενώ σε όλα τα διδακτήρια υπάρχουν γυμναστήρια, ιατρεία, οδοντιατρεία, αίθουσες χορού και αίθουσες φαγητού εστιατόρια, όπου σερβίρεται πλήρες μενού σε καθημερινή βάση. Στα νηπιαγωγεία επιπλέον υπάρχουν ειδικά διαμορφωμένοι χώροι εξοπλισμένοι με κρεβάτια για ύπνο και ξεκούραση, ενώ στο νηπιαγωγείο που πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη υπήρχε και μικρή στεγασμένη πισίνα.

Σε κάθε τάξη παρακολουθούν περίπου 30 με 35 παιδιά, εκτός από το ιδιωτικό σχολείο στο οποίο ο ανώτερος αριθμός ήταν 15. Αυτό ήταν άλλωστε και το μόνο στοιχείο που το διαφοροποιούσε από τα δημόσια. Παρά τον μεγάλο αριθμό παιδιών το μάθημα διεξάγεται απρόσκοπτα γιατί οι μαθητές και οι μαθήτριες επιδεικνύουν απόλυτη πειθαρχία, ενώ και η εμφάνισή τους είναι ομοιόμορφη. 

Στους διαδρόμους των σχολικών κτιρίων υπάρχουν σχέδια στο δάπεδο, επιτραπέζια παιχνίδια, καθώς και ειδικές κατασκευές που χρησιμεύουν στη διεξαγωγή των «δυναμικών διαλειμμάτων». Δραστηριοτήτων δηλαδή που βοηθούν τα παιδιά να αποφορτιστούν από τη μαθησιακή διαδικασία εκτελώντας καθοδηγούμενες κινητικές δραστηριότητες με απόλυτη ασφάλεια. 

Τους διαδρόμους επίσης τους κοσμούν φωτογραφίες αποφοίτων των σχολείων που διακρίνονται στις επιστήμες, στις τέχνες ή στην πολιτική, καθώς και φωτογραφίες ηρώων που προήλθαν από την τοπική κοινωνία και διακρίθηκαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο πλαίσιο αυτό, σε κάθε σχολείο υπάρχει μια αίθουσα που λειτουργεί ως μικρό μουσείο κι εκεί διδάσκεται το μάθημα της τοπικής ιστορίας.

Η γενική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική. Το βασικό πρόγραμμα σπουδών έχει ορισμένα υποχρεωτικά πεδία, όμως κάθε σχολείο σχεδιάζει το δικό του πρόγραμμα, το οποίο βασίζεται στις κρατικές απαιτήσεις και μπορεί να υπάρξει κάποιες επιπλέον προαιρετικές ειδικότητες. Στο πλαίσιο αυτό παρατηρήθηκε ότι κάθε σχολείο είχε τον δικό του εκπαιδευτικό προσανατολισμό όπως για παράδειγμα τη φυσική αγωγή και τις πολεμικές τέχνες, τη μουσική ή τις ξένες γλώσσες.

Το σχολείο που διαφοροποιούνταν περισσότερο απ' όλα είχε το ελληνικό όνομα «Εύρηκα» και παρουσίαζε πολλές πρωτοτυπίες. Τα παιδιά στα πρώτα χρόνια των σπουδών τους είναι χωρισμένα κατά φύλλο για τον λόγο του ότι στις μικρές ηλικίες τα κορίτσια παρουσιάζουν διαφορετικό επίπεδο ωριμότητας. 

Κατά τη διάρκεια του μαθήματος τα παιδιά σταματούν προγραμματισμένα το μάθημα και κάνουν πολλές αισθητικοκινητικές ασκήσεις, ενώ αυτό που εντυπωσίασε τα μέλη της ελληνικής αποστολής ήταν ότι τα μισά παιδιά παρακολουθούσαν τα μαθήματα όρθια στηριζόμενα σε ειδικά θρανία και πατώντας σε ανατομικά υποπόδια. 

Στο μέσον της ώρας τα παιδιά αλλάζουν θέση με απόλυτη ησυχία και συγχρονισμό. Η αιτία αυτής της πρωτοτυπίας βρίσκεται στην ανάγκη του μαθητή να έχει μια σχετική ελευθερία κινήσεων και να μην είναι αναγκασμένος να παρακολουθεί στατικά το μάθημα για όλη τη διάρκεια του εξαώρου.

Τέλος, όλα τα σχολεία έχουν να παρουσιάσουν μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα τα οποία εμφανίζονται σε φεστιβάλ και σχετικούς διαγωνισμούς.

Συγκρίνοντας την εικόνα των ρωσικών σχολείων με αυτή των ελληνικών, η γενική εντύπωση που αποκόμισε ο γράφων ήταν απογοητευτική όσον αφορά την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Δεν είναι μόνον οι υποδομές που καθιστούν την διαφορά χαοτική και που είναι αδύνατον να γεφυρωθεί, αλλά κυρίως θεσμικά και λειτουργικά θέματα που καθιστούν το ελληνικό σχολείο δυσλειτουργικό και όμηρο των παθογενειών της ελληνική κοινωνίας. 

Τα ρωσικά σχολεία σε αντίθεση με τα ελληνικά απολαμβάνουν μια σχετική αυτονομία στη διαμόρφωση του προγράμματος και της λειτουργίας τους, γεγονός που τους δίνει κίνητρο να διαφοροποιούνται και να ξεχωρίζουν. Προσπαθούν να παρουσιάζουν μαθησιακά επιτεύγματα και να τα προβάλουν σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο. 

Μπορούν να χρησιμοποιούν τις υποδομές και το προσωπικό τους για να προσφέρουν επιπλέον εκπαιδευτικές υπηρεσίες, πέρα από τις υποχρεωτικές, αποδίδοντας επιπλέον προσόδους στο σχολείο, ενώ η συμπεριφορά των μαθητών στους χώρους τους, καθορίζεται από αυστηρό πρωτόκολλο και δεν αποτελεί προϊόν «διαπραγμάτευσης». Στα αρνητικά χρεώνονται η μεγάλης έκτασης γραφειοκρατία, καθώς και το γεγονός ότι το επάγγελμα του δασκάλου θεωρείται γενικά υποβαθμισμένο.

Το επόμενο σημείωμά μας θα αφορά τον ελληνισμό της περιοχής και τις δυνατότητες συνεργασίας που μπορούν να οικοδομηθούν μεταξύ των σχολείων και των κοινοτήτων.














Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.