Του Φώτη Μισόπουλου
...στην τέχνη η φόρμα περιέχει ιδέες, - χωρίς αμφισβήτηση η εικαστική ολοκλήρωση μιας θεολογικής σκέψης είναι γονιμοποίηση του ''Απωλεσθέντος Παράδεισου'' - εκείνου του Μίλτον, είτε μιας Κωμωδίας σαν εκείνης του Δάντη, είτε ενός βυζαντινού τροπάριου που υμνεί την Θεοτόκο - κυρίως για έναν καλλιτέχνη που θεολογεί αναζητώντας την έκφραση της πίστης του ξανά και ξανά για να μας προσφέρει μια φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά θρησκειακή μύηση: - εν προκειμένω η περίπτωση του Θανάση Κατσιάνη, - η νοσταλγία όπου βιώνεται ο Πόνος της Μεγάλης Βδομάδας σαν μεταφορολογία του Θείου, του Μη Ορατού στην Πορεία από το Ανθρώπινο στη Θέωση.
Αφορά την Ωραιότητα που περιέχει il Dolore Divino, κάτι που την καθιστά άφθαρτη και μη δύουσα επειδή συμβαίνει στην Οδύνη [Ν. Μπερντιάγεφ].
Το προσωπικό- και μάλιστα- θρησκευτικό εικαστικό όραμα είναι άρρητο, σχετίζεται με πεδία που στέκουν στο ενδότερο σύμπαν, στον πυρήνα - και το να γράψει κανείς για την αγωνία του άλλου σε επίπεδο πίστης εμπεριέχει κινδύνους, - ίσως να προσεγγίζεται μόνο το περίγραμμα.
Κάποτε μιλώντας για το περιεχόμενο είναι θεμιτό κανείς να ψαύσει απλά μέσα στα όρια της συγχώρεσης - της ανάγνωσης ή σύνδεσης, κυρίως με τα διακυβεύματα κάποιας άλλης παράλληλης νοητικής ακολουθίας περισσότερο, παρά με το ίδιο το κείμενο στην αρχική βιβλική θεματογραφία του.
Εκεί η σιβυλλικότητα είναι πιο ανερμήνευτη και πιο σκοτεινή ως προσπάθεια διόρασης και κατα- νόησης. Μένει -κατά τη γνώμη μου - η δημιουργία ενός σχόλιου στο σχόλιο [comment to comment] στην υλοποιημένη ιδέα του καλλιτέχνη.
Ο Κατσιάνης στέκεται δίπλα στις αντινομίες του Ιβάν και του Αλιόσα, απέναντι στα διλήμματα του Ντοστογιέφσκι στον Μεγάλο Ιεροεξεταστή, αλλά και στη φιλοσοφική οπτική του Μπερντιάγεφ: όσο αγγίζει κανείς τις γλυπτικές ''ακμές'' του γλύπτη, στην Παρουσία Χριστού που υπαινίσσονται τα έργα του, είναι σίγουρο ότι ανήκουμε στο πλήθος, που υπακούει στον Μεγάλο Ιεροεξεταστή, - /ο Χριστός όμως και μέσα στο Πάθος Του συνεγείρει και υπαγορεύει την Ελευθερία σαν απόλυτη ουσία: η Ελευθερία υπάρχει από την αρχή των Πάντων και όπως ειναι Εγκόλπωμα κι Εσωτερική Αυθυπαρξία στην Μεγάλη Δημιουργία είναι και εγόλπωμα του κάθε καλλιτέχνη.
Η ελευθερία είναι υπαρξιακή προυπόθεση, η Μεγάλη Προυπόθεση, δεν αποτελεί ζητούμενο, δεν είναι το Μεγάλο Ζητούμενο, η Ελευθερία είναι Ουσία Θεού. Και μάλιστα καθορίζει την Ποιότητα της Αγάπης Του : ''Μα Εκείνος ξαφνικά πλησιάζει σιωπηλός τον γέρο [Ιεροεξεταστή]και τον φιλάει στα λιπόσαρκα γεροντικά χείλη του......Και τον αφήνει να βγει [τον Ιησού] στους σκοτεινούς δρόμους της Σεβίλλης. Ο Αιχμάλωτος φεύγει'' [Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι]
.....είναι σπουδαίο που τα έργα του Κατσιάνη θυμίζουν την Ελευθερία όπως πλάθονται από τα δάχτυλά του, με απλότητα κι απολυτότητα απέναντι στην οποία το ''πλήθος'' του Ντοστογιέφσκι τρομάζει - ανήμπορο να διαχειριστεί την υπόσταση χωρίς όρια του Εγώ.
....άφησα ελάχιστο χώρο για το μορφοπλαστικό ιδίωμα όπου εναρμόνισε στις ιδέες του, ίσως, πια να μην έχει τόση σημασία: την γωνιώδη πλαστικότητα που θυμίζει τον ''φλεγόμενο'' Γκόγια μέχρι την εφηβική αθωότητα του εκλεπτυσμένου ναϊφ βάφοντας ορισμένες συνθέσεις του σαν εργόχειρο μοναστικό-/ μας κοινώνησε και μας μύησε στην Ελευθερία που είναι η καθαρή στοχαστικότητα και πράξη στην Ορθόδοξη πίστη.
Με το έργο του αναδεικνύει ότι υπάρχει χώρος καλλιτεχνικής μύησης και λίγο πιο πέρα από την καθεαυτό βυζαντινή μορφή. Υπάρχει μέσα στην αγωνία της πίστης που έχει - όποιος την έχει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.