Παρασκευή 24 Μαρτίου 2017

Η ''σωτηριολογία'' του υπερρεαλισμού στην αφήγηση του χιμαιρικού στιγμιαίου


Του Φώτη Μισόπουλου
ΦΩΤΗΣ ΜΠΙΜΠΙΖΑΣ, ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΙΠΤΑΜΕΝΑ ΠΟΔΗΛΑΤΑ, [ΣΠΑΣΜΩΔΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ, διηγήματα] -
Αθήνα 2016 - Η ''σωτηριολογία'' του υπερρεαλισμού στην αφήγηση του χιμαιρικού στιγμιαίου
.......το μυαλό μου ξανακύλησε στον Βreton, σε μια γενικότερη καταγγελία του ρεαλισμού απ' τον ίδιο, η πορεία είναι οι ποιητικές διαφάνειες του παράδοξου και του ονειρικού, καθώς ''τα νύχια του λιονταριού σφίγγουν τα στήθια της κληματαριάς''[*]. 

Στον Κήπο του Επίκουρου, ο Πολύφιλος απαντά στον Άριστο - και ίσως μέσα σε μια αχρονικότητα που αναγνωρίζει το πρωθύστερο και το μεταγενέστερο χωρίς αριστοτελική διάθεση- η ονειροπόληση, είναι η κεκρυμμένη αναλογία των μετα-φυσικών [Anatole France, Le jardin d' Epicure], ''όταν κατασκευάζουν μια γλώσσα για τον εαυτό τους, μοιάζουν με τροχιστές......που αντί μαχαιριών και ψαλιδιών θα τρόχιζαν μετάλλια για να σβήσουν το exergum, την χρονολογία και την εικόνα τους''[**]. 

Το exergum ειναι η ρεαλιστική κατήφεια, οφείλει να κερδηθεί το όνειρο, σαν χαρά κι εφιάλτης, σαν υπέρλογο και παράλογο, σαν μια άλλη υπόθεση [ipotesi] ζωής - ''τα κορίτσια με τα ιπτάμενα ποδήλατα μοίραζαν μπαλόνια σε νεκρές πεταλούδες και ψιθύριζαν στα τελευταία αγγίγματα με κλάμματα βουβά. Ξάπλωσα στο μνήμα μου και ρούφηξα τα όνειρά τους, κοιτάζοντας τους καπνούς μέσα από τα μπαλόνια τους'' .[Μπίμπιζας, ο.π.].

Ο Μπίμπιζας περιηγείται τον κόσμο με αλλότρια προσωπεία, με τις εικόνες άλλων όντων, η κατάδυση στο όνειρο δεν είναι η αποφυγή του υπαρκτού [reale], ούτε η σωτηρία που διατηρεί την φαινομενολογία της διάσωσης. Η περιπλάνησή του αφορά την επίκληση της ωραιότητας που είναι θαμμένη, ''θέλω να μαζέψω τους αγγέλους γύρω από το τραπέζι μου ξανά, για να περάσουμε χορδές στα όνειρά μας'', φώναξε ο γέρος με το ένα μάτι'' [Μπίμπιζα ο.π.] ή πάλι ''η γριά μετά την ξαφνική καταιγίδα άρχισε να σπαρταρά, μέσα στο δανεικό της φέρετρο, για ένα χαμενο έρωτα που ξέχασε πάνω σ' ένα κόκκινο πλοίο'' [Μπίμπιζας ο.π.] - πολύ κοντά στην ατμόσφαιρα της Μαριάν Οσβάλντ του Ζαν Κοκτώ, ''δεσποινίς Άνναμπέλλα Λή// από τότε που είστε νεκρή// η ομορφιά σας μεγαλώνει.'' [***]

Ο συγγραφέας επιστρέφει από τον εφιάλτη ή την ωραιότητα στην λακανική Επιθυμία της Μητρός που σύρει το Υποκείμενο. Συνήθως ο εφιάλτης ακόμα και η ολβιότητα του ωραίου είναι η κραυγή ''Ποιος είν' εκεί;;;;;;''. Τα Ονόματα του Πατρός [****] ειναι ανήκουστα ή πρωτάκουστα, φοβερά όπως ο Νομος, -η νομοτέλεια καταστρέφει την ιστορία, η επιστροφή στην ''αγκαλιά του μητρικού'' αντιστοιχεί σε μια υπαρξιακότητα, που τερματίζει την περιπλάνηση - οχι μόνο στον ύπνο αλλά ενδεχόμενα και στο θάνατο, για να το επιδιώξουμε ξανα και ξανά- σε κάθε ζωή, ένα καινούριο ''κόκκινο πλοίο'':

''Όνειρο ήταν γλυκέ μου!''.......''[Μπιμπιζας, ο.π.]

ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:
[*] Νικος Βασιλάκος
Υπερρεαλισμός και μυθιστόρημα
[**] Ζακ Ντερριντά
Η Λευκη Μυθολογία
[***] Ζαν Λακάν
Τα Ονόματα του Πατρός
[****] Ζαν Κοκτώ
Θέατρο Τσέπης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.