Παρασκευή 18 Μαρτίου 2016

Οι μινιατούρες- γλυπτά του Αθανασίου Κατσιάνη στην Καπναποθήκη Κιλκίς. Προβολές:Το μνημείο ως πολεοδομικό επεισόδιο. 'Ενα σημείωμα.

Του Φώτη Μισόπουλου
Ο πόλεμος, εντάσσεται κατά την άποψή μου, στο ''Εγκώμιο του Ε[ε]γκλήματος'' του Καρλ Μαρξ [1]. Υπό την άποψη μιας σημερινής ντερριντιανής ανάγνωσης του μαρξιστικού φαινομένου- της άρνησης της άρνησης [η Διαλακτική στον Μαρκουζε], ακόμα και του ηλιοτροπικού τοπίου, που υπαινίσσεται την παρουσία της αποδόμησης ή συμβολοποίησης του ήλιου [sic], γεννιέται το βασικό φιλοσοφικό ερώτημα, αν η βία μπορεί να παράξει αισθητική, με την έννοια ότι η αισθητική αποτελεί τη βάση της ηθικής διαστασιολόγησης [Νίτσε-- βλ. Χαρούμενη θλίψη- Γιατί γράφω τόσο καλά βιβλία]. 


Η βία, που παράγει η πολεμική μηχανή μεγεθύνοντας τον πόνο, περνά αναγκαστικά μέσα από την καλλιτεχνική υπεραξία της μεταφοράς του ηλιοτρόπιου, δηλαδή του φωτός. Απο την άποψη αυτή η ντερριντιανή μηχανή γίνεται η συμβολοποίηση της μεταφοράς του ηλιοτρόπιου στις υπό εκθεση μινιατούρες, ως ελοχεύον φως--κι όσο η μεταφορά μάς οδηγεί στην ατμόσφαιρα του Πραγματικού , αρχίζει η ενόραση του φιλοσοφικού γίγνεθαι, επειδή ακριβώς το Συμβολικό υποχωρεί, ανα- ή απο-συναρμολογείται σε προβολές λάμψης και ''γραφικότητας'', αλλα παραμένει ''εκ φυσεώς του σύμβολο'' ,που έχει σκοπό να μάς δώσει μια σύντομη, ''φειδωλή'', σχεδόν ''βουβή'' περιεκτικότητα. 

Η μινιατούρα κρίνεται για τους αμετάπειστους συλλογισμούς που προκαλεί [2]:
α. την τραγικότητα της ενόρμησης του θανάτου [Todestrieb]- μεταφέρω εδώ μόνο τον φρουδικό όρο, που έδρασε υποδόρια στην λακανική σκέψη, εξισώνωντας την ενόρμηση του θανάτου στην άμετρη, επαναληπτική, καταστροφική επιθυμία για για την κατάργηση κάθε πλεονάσματος ζωής.
β. την θρησκειοποίηση της τέχνης με αφορμή τον εξιλασμό του εκληματία , που έπειτα από τον πόλεμο περιμένει τον καλλιτέχνη στην αγιοποίηση του θύματος[3], τον εξοβελισμό της καταστροφής, του εξαναγκασμού για επανάληψη.

Οι μινιατουρες αυτες παραπέμπουν θεματικά σε άλλα έργα μεγάλων διαστάσεων του Κατσιάνη [Υψωμα 731-Γολγοθάς], όπου ο ηλιοτροπισμός εκμηδενίζει το θανατο και η επικότητα αποκτά μεταφυσικές μυθολογίες.

Ο πόλεμος έιναι η κατάρα που δεν θα απαλλάξει ποτέ την ανθρώπινη μνήμη από την τάση για εντροπία, αλλά μέσα στην σκέψη μου γεννήθηκε βλέποντας την εκθεση, ότι αυτά τα γεμάτα ένταση έργα θα μπορούσαν να είναι ενα ή δυο φτιαγμένα σε διαστάσεις μεγάλες σε σημεια καιρια της πόλης Κιλκίς ή αλλού , έξω στη φύση, όπου υπάρχουν ιστορικές μνήμες βοηθώντας στην μεταφορική καταγωγή των ιδεών: Γιατί εδώ πρέπει να ειπωθει ότι το μνημείο δεν ειναι αρχιτεκτονημα απλό, είναι όπως υποστήριξαν μεγάλοι αρχιτέκτονες από την Γαλλική Επανασταση και μετα , ο χώρος του μαρτυρίου, όπου η ιστορία συναντά το ανθρώπινο πεπρωμένο, τη μοίρα του μαρτυρικού ανθρώπου.

Ο επίλογός μου είναι αυτός: στην φτώχεια του κιλκισώτικου αστικού τοπιου ένα μνημειο με πρόσφατες ιστορικές αναφορές είναι μια ανδρεία πολιτική πράξη . Ειναι δευτερεύον πάντα- για μένα σε τέτοιες περιπτωσεις- μόνο το αισθητικό κεντρισμα, Τα μνημεια ειναι πολεοδομικα επεισόδια [5]που υπαγορευουν τη συναινεση της τραυματισμένης κοινωνίας σε βάθος χρονου και είναι οι πολιτικές αποφασεις που τα κανουν ακόμα πιο σημαντικά και ιστορικά σαν οντικότητες.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] : Καρλ Μαρξ, Το [Ε]εγκώμιο του Ε[ε]γκλήματος, Άγρα, 1982 :[Το κείμενο αυτό γράφτηκε ανάμεσα στα 1860-62 και ανσωματώθηκε από τους εκδότες του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ στις Θεωρίες της υπεραξίας - Abschweifung]
[2]: Ζακ Ντερριντά, Λευκη Μυθολογία, Εστία, 2000
[3]: Στο ντιβανι με τον Λακαν [Διαδικτυο]
[4[:Κ. Μαρξ, ό.π.
[5];Leonardo Benevolo, La storia dell' urbanistica, Laterza, 198....σελ. ....?

[το κίμενο γράφτηκε για την ΘΡΑΚΙΚΗ ΕΣΤΙΑ]




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.