Το νέο ΕΣΠΑ 2014 – 2020 με μια ματιά - Οι πρώτες προκηρύξεις μέσα στη χρονιά – Ποιοι κλάδοι κερδίζουν

Του Παναγιώτη Κωνσταντινίδη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες την έγκριση του νέου ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020. Η ταχεία ολοκλήρωση των διαδικασιών δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ταχεία έγκριση των επιμέρους Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, τα οποία πρόκειται να υποβληθούν επίσημα έως τα μέσα του καλοκαιριού, ούτως ώστε το ταχύτερο δυνατόν να ξεκινήσουν οι προκηρύξεις των νέων δράσεων.
Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρχει το χρηματοδοτικό κενό που παρατηρείται συνήθως μεταξύ δύο προγραμματικών περιόδων καθόσον από τη μέχρι σήμερα πρακτική οι πόροι κάθε νέας προγραμματικής περιόδου εισέρεαν στη χώρα με καθυστέρηση ακόμη και δύο ετών.

Έτσι, μέσα στο 2014 θα προκηρυχθούν δράσεις για:

Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση νέων. 

Ενίσχυση ευπαθών κοινωνικών ομάδων (μακροχρόνια άνεργοι, ΑμεΑ, κ.α.) 

Αντιμετώπιση της φτώχειας. 

Υποστήριξη ανέργων για δημιουργία επιχειρήσεων. 

Επιταγές (vouchers) για πρόσληψη νέων ανέργων. 

Απασχόληση ανέργων σε δράσεις κοινωφελούς εργασίας. 

Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών (συνέχιση του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον»).

Οι πόροι του νέου ΕΣΠΑ ανέρχονται στα 26 δισ. ευρώ, καθώς στο ποσό των 20,8 δισ. ευρώ που θα προέλθει από κοινοτικούς πόρους συνυπολογίζεται και η εθνική συμμετοχή που θα διαμορφωθεί στα 5,2 δισ. ευρώ. Στο συνολικό ποσό των 26 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται επιπλέον 2 δισ. ευρώ, που η ελληνική πλευρά προσδοκά ότι θα διεκδικήσει το 2016, αξιοποιώντας τη ρήτρα αναθεώρησης. 

Η ρήτρα αναθεώρησης αποτελεί ουσιαστικά μια «υποσχετική» που εξασφάλισε η ελληνική πλευρά, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, προκειμένου να αντισταθμιστεί το γεγονός ότι οι κατανομές των πόρων έγιναν με στοιχεία της τριετίας 2007 - 2009, στα οποία δεν είχαν ενσωματωθεί οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στη χώρα.

Το πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ «Επιχειρηματικότητα – Ανταγωνιστικότητα – Καινοτομία», προϋπολογισμού 3,64 δισ. ευρώ, δίνει έμφαση σε 9 τομείς προτεραιότητας: Τουρισμός, Αγροδιατροφικός τομέας, Logistics, Περιβαλλοντική Βιομηχανία, Φάρμακα-Υγεία, Παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας, Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, Δημιουργικές Βιομηχανίες και πολιτισμός. Οι ενισχύσεις θα αφορούν: εξαγωγικές επιχειρήσεις, πιστοποίηση (branding) αγροδιατροφικών προϊόντων, νέες επιχειρήσεις από νέους, γυναίκες, τουριστική προβολή, εξοικονόμηση ενέργειας, ανακύκλωση - αξιοποίηση αποβλήτων, καινοτομία.

Το πρόγραμμα «Εκπαίδευση-Κατάρτιση-Απασχόληση» προϋπολογισμού 1,9 δισ. ευρώ, πλέον 0,17 δισ. ευρώ για απασχόληση νέων, αφορά: Κατάρτιση-βελτίωση δεξιοτήτων, Κουπόνια ανέργων, Βρεφονηπιακοί σταθμοί, Εκσυγχρονισμός ΟΑΕΔ, Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης για νέους, γυναίκες , μακροχρόνια άνεργους, Καινοτόμα προγράμματα για την ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, Σύνδεση της Εκπαίδευσης και της Κατάρτισης με την αγορά εργασίας, Μείωση πρόωρης εγκατάλειψης σχολείου, Απασχόληση νέων.

Το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης με προϋπολογισμό 4,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,2 δισ. ευρώ μέσω ΠΕΠ, αφορά: α) Επενδύσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας του αγροδιατροφικού συστήματος και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, β) Στήριξη των παραγωγών προϊόντων με συγκριτικό πλεονέκτημα και εξαγωγικό χαρακτήρα, γ) Στήριξη επιχειρήσεων μεταποίησης και εμπορία αγροτικών προϊόντων, δ) Στήριξη των νέων γεωργών για τη δημιουργία βιώσιμων γεωργικών εκμεταλλεύσεων, ε) Διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων στην ύπαιθρο και στ) Υποστήριξη πιλοτικών προγραμμάτων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, προϊόντων και τεχνολογιών στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων.

Ενισχυμένος θα είναι ο ρόλος των Περιφερειών καθόσον θα διαχειριστούν περισσότερους πόρους σε σχέση με το σημερινό πρόγραμμα (από 22% στο 35 %). Τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά προϋπολογισμού 5,2 δισ. ευρώ, θα δώσουν έμφαση σε αναπτυξιακά έργα αλλά και επιχειρηματικότητα, κοινωνικές δράσεις. Θα περιλαμβάνουν πολυτομεακά και πολυταμειακά προγράμματα ενώ θα δοθούν χρήματα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και για προγράμματα κοινωνικής συνοχής.

Το πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 250 εκ. ευρώ, αφορά επενδύσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στο σύνολο των κλάδων του τομέα, προώθηση της καινοτομίας κ.ά.

Το πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση του Δημοσίου» με προϋπολογισμό: 0,4 δισ. ευρώ αφορά την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στους πολίτες, εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης, την αξιολόγηση ανθρώπινου δυναμικού, την αναβάθμιση ΟΤΑ Α’ και Β΄ Βαθμού, κ.α., την αναδιοργάνωση δομών και λειτουργίας, δράσεις διαχείρισης της μετανάστευσης, την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών Υγείας.

Το πρόγραμμα «Περιβάλλον-Μεταφορές» (3,5 δισ. ευρώ) αφορά την ολοκλήρωση του διευρωπαϊκού οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, το Μετρό Αθήνας και Θεσσαλονίκης, έργα αεροδρομίων, λιμενικά έργα, διαχείριση αποβλήτων, νέες υποδομές αλλά και ολοκλήρωση έργων του προηγούμενου ΕΣΠΑ.