Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2012

Παναγιώτης Σπύρου: Οι άγνωστες πτυχές της ζωής του καρδιοχειρουργού

Του Νίκου Ηλιάδη
Ο Χρήστος Κοντώτσης, μπασκετική φιγούρα των δεκαετιών του ’50 και του ’60, ήταν το alter ego του μεγάλου καρδιοχειρουργού, ο οποίος την περασμένη Κυριακή έχασε τη μάχη με τη ζωή στα 76 χρόνια του. Ο «καλύτερος και από αδελφός μου», όπως έλεγε γι’ αυτόν ο Π. Σπύρου, μιλά στη «ΜτΚ» για τον άνθρωπό του, όπως τον αποκαλεί, αποκαλύπτοντας άγνωστες πτυχές της πολυποίκιλης -πέρα από την Ιατρική- ζωής του.

Στα χρόνια της εφηβείας τους Σπύρου και Κοντώτσης έμειναν σε κοντινές γειτονιές. Στην Ίωνος Δραγούμη ο πρώτος, στο Διοικητήριο ο δεύτερος. Η συναναστροφή τους άρχισε στα γήπεδα της ΧΑΝΘ, μέσα από το μπάσκετ και το πιγκ πογκ. Έκτοτε έμειναν αχώριστοι ώς και την περασμένη Κυριακή.

ΓΙΑΤΡΟΣ ΑΠΟ ΣΥΜΠΤΩΣΗ«Ήταν πολύ γερός στα μαθηματικά, τη φυσική και τη χημεία», θυμάται για το μαθητή Σπύρου ο Κοντώτσης. Όταν έδωσε εξετάσεις, περνούσε και στην Ιατρική και στο Μαθηματικό. «Για μια στιγμή το σκέφτηκε ποια από τις δύο σχολές να προτιμήσει, καθώς τα μαθηματικά ήταν η μεγάλη αγάπη του. Την τελική απόφαση για την Ιατρική την πήρε εξαιτίας μιας τραγικής σύμπτωσης, καθώς τις ημέρες εκείνες πέθανε ο πολύ αγαπημένος καθηγητής του των μαθηματικών, ο Βαρόπουλος. Έπειτα από αυτό αποφάσισε να επιλέξει την Ιατρική». Αποφοίτησε το 1965 και αμέσως κατατάχθηκε στο στρατό. «Επειδή τον θεωρούσαν αριστερό, τον έστειλαν σε στρατόπεδο των Γρεβενών, όπου υπηρέτησε ως ‘οπλίτης ιατρός’, ο μόνος τίτλος που μου απένειμε το ελληνικό κράτος, όπως έλεγε με κάποια δόση πίκρας ο ίδιος».

ΜΕ ΔΑΝΕΙΚΟ ΚΟΣΤΟΥΜΙΤην παραμονή της ορκωμοσίας του στο πανεπιστήμιο ο Σπύρου, ο οποίος καταγόταν από φτωχή οικογένεια, αναζητούσε εναγωνίως ένα «κοστούμι της προκοπής» για τη λαμπρή τελετή. «Το μόνο διαθέσιμο ήταν ένα ολόλευκο δικό μου κοστούμι, που ήταν πάνω κάτω στα μέτρα του», θυμάται ο Κοντώτσης. Ο Σπύρου τον παρακάλεσε να το κρατήσει και για το βράδυ, για το πάρτι αποφοίτησης το οποίο γινόταν σε γνωστό μπαρ της εποχής. «Πράγματι πήγε στο πάρτι με το άσπρο κοστούμι, ξεχωρίζοντας από όλους τους άλλους οι οποίοι είχαν σκούρα ρούχα. Οι υπόλοιποι της τσαγκαροπαρέας μαζευτήκαμε απ’ έξω και αρχίσαμε να του φωνάζουμε ‘φέρε πίσω το κοστούμι’», διηγείται ο… χορηγός του.
Η ζωή όμως έχει γυρίσματα. «Το 1971, όταν επρόκειτο να παντρευτώ, ήταν η σειρά μου να του ζητήσω να μου δανείσει εκείνος το κοστούμι του, ένα πολύ ωραίο σκούρο κοστούμι, που είχε φέρει από την Αμερική», θυμάται ο Κοντώτσης.

ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΜΕ 20 ΔΟΛΑΡΙΑΜετά το στρατό ο Σπύρου κατέβηκε στην Αθήνα για την ειδικότητά του. Ωστόσο δεν έμεινε πολύ και το 1968 αποφασίζει να φύγει για την Αμερική. «Όταν πήγαμε να τον ξεπροβοδίσουμε, μας αποκάλυψε ότι είχε στην τσέπη του όλα κι όλα 20 δολάρια», διηγείται ο Κοντώτσης. Μπορεί να έφυγε φτωχός για την Αμερική, αλλά επέστρεψε πάμπλουτος όχι τόσο από οικονομικής πλευράς αλλά κυρίως για όσα πέτυχε στην επαγγελματική και προσωπική ζωή του. Στις ΗΠΑ και ειδικότερα στη Φιλαδέλφεια καταξιώθηκε επαγγελματικά αποκτώντας γνώσεις και φήμη, και όταν το 1981 αποφάσισε να επιστρέψει, το νοσοκομείο στο οποίο εργαζόταν του απένειμε τον τίτλο του αρχίατρου. Στο νοσοκομείο γνώρισε και τη σύζυγό του Άλις, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, τη Σοφία το 1978 και τον Αλέξανδρο το 1979.

36 ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣΌταν τους ανακοίνωσε την απόφασή του να φύγει από τη Φιλαδέλφεια, οι συνάδελφοί του απόρησαν για το πώς είναι δυνατόν να εγκαταλείψει τόσο εύκολα μία λαμπρή σταδιοδρομία, για να επιστρέψει σε μία υπανάπτυκτη από ιατρικής σκοπιάς πόλη, όπως η Θεσσαλονίκη. Η έκπληξή τους ήταν διπλή, όταν τους είπε ότι σκοπεύει να επιστρέψει στην Ελλάδα διασχίζοντας τον Ατλαντικό με το ιστιοφόρο «Sophia Jean», παρέα με ακόμη τρεις φίλους του. Το ταξίδι ήταν περιπετειώδες. Καταμεσής του πελάγους το σκάφος πήρε φωτιά εξαιτίας βραχυκυκλώματος και η προσπάθεια για την κατάσβεσή της στοίχισε στον Σπύρου κάποια μικροεγκαύματα στα χέρια. Στις Αζόρες, όπου έκαναν στάση, ένας λαθρεπιβάτης τρύπωσε στο ιστιοφόρο και ο Σπύρου είδε κι έπαθε, για να τον γλιτώσει από τα χέρια της τοπικής αστυνομίας. Όταν δε έφτασαν στο Γιβραλτάρ, η ορατότητα ήταν περιορισμένη, με αποτέλεσμα, αντί να μπουν προς τη Μεσόγειο, να ανηφορίσουν προς τις γαλλικές ακτές! Τελικά έπειτα από 36 ημέρες περιπλάνησης έπιασαν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπου τον περίμεναν η σύζυγός του και τα δύο παιδιά τους.
Η θάλασσα ήταν μία από τις παθολογικές αγάπες του Σπύρου, γι’ αυτό και, όποτε του δινόταν η ευκαιρία, πεταγόταν ως τα Πυργαδίκια, όπου είχε την εξοχική κατοικία αλλά και το σκάφος του, για το οποίο είχε κάνει και ειδικό λιμανάκι. Και τα δύο πουλήθηκαν το 2009, τρία χρόνια μετά τον απροσδόκητο χαμό της κόρης του Σοφίας. Αγοραστής ήταν γνωστός γάλλος επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ.

ΤΟΝ ΑΠΕΡΡΙΨΑΝ ΜΕ ΨΗΦΟΥΣ 35 - 0!Η επιστροφή του στη Θεσσαλονίκη συνδέθηκε με τη θωρακοκαρδιοχειρουργική κλινική που ίδρυσε ο ίδιος στο «Παπανικολάου». Την πρώτη χειρουργική επέμβαση εκεί την έκανε σε έναν ταξιτζή ονόματι Παναγιωτίδη. Ακολούθησαν άλλες περίπου 3.000 επεμβάσεις και μεταμοσχεύσεις. Μεταξύ των ασθενών του και άνθρωποι της πολιτικής, όπως ο Δημήτρης Τσοβόλας, ο Μανώλης Γλέζος αλλά και η σύζυγος του πολύ καλού φίλου του Γιάννη Μπουτάρη.
Η επαγγελματική καταξίωσή του τού προσέδωσε φήμη και δόξα, αλλά προκάλεσε και ανταγωνισμούς και αντιπάθειες από συναδέλφους του. Το 1989, όταν προσπάθησε να καταλάβει έδρα στην Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Πατρών, η υποψηφιότητά του απερρίφθη με ψήφους 7-6. Αργότερα προκηρύχθηκε θέση στην Ιατρική του ΑΠΘ. Ο Σπύρου υπέβαλε ξανά υποψηφιότητα, η οποία απερρίφθη με ψήφους 35-0! Το αποτέλεσμα εκείνης της ψηφοφορίας ο καρδιοχειρουργός το είχε σχολιάσει ως εξής: «Ευχαριστώ και τους 35 για την ψήφο τους, διότι, εάν υπήρχε έστω και μία ψήφος υπέρ μου, ο καθείς εξ αυτών θα τη διεκδικούσε». Καθηγητής στο πανεπιστήμιο έγινε τελικώς με την τρίτη προσπάθεια, καταλαμβάνοντας έδρα στην Ιατρική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Ο ΑΡΗΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗΌσο μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον του για τα κοινά, άλλο τόσο απειροελάχιστες ήταν η υπομονή και η ανοχή του απέναντι στα κατεστημένα και στις παθογένειες που συνάντησε στο χώρο της πολιτικής και του αθλητισμού. Το μικρόβιο του αθλητικού παράγοντα του το κόλλησε ο «πατριάρχης» του Άρη Ανέστης Πεταλίδης. Τον έπεισε να ασχοληθεί με το μπάσκετ του Άρη αναλαμβάνοντας πρόεδρος το 1992, λίγο πριν να αρχίσει ο κατήφορος για τον άλλοτε «αυτοκράτορα». Όταν είδε τα ποσά που εισέπρατταν οι φίρμες της ομάδας, γύρισε το μάτι του. «Τέτοια ποσά εγώ δεν δίνω, πληρώνω τα μισά, όποιου δεν του αρέσει ας φύγει», είχε πει. Τελικώς συμβιβάστηκε, αλλά τρεις μήνες μετά αποχώρησε. Ολιγόμηνη ήταν η παραμονή του και στον προεδρικό θώκο του ποδοσφαιρικού Άρη. Μάλιστα όταν, ως ρομαντικός που ήταν, πρότεινε τη συγχώνευση Άρη - ΠΑΟΚ, λοιδορήθηκε ακόμη και από τους φανατικούς του Super 3.
Με την πολιτική ασχολήθηκε περιστασιακά. Αρχικά ήταν προσκείμενος στο ΠΑΣΟΚ, αλλά στις αρχές της δεκαετίας του ’90 τάχθηκε στο πλευρό του Δημήτρη Τσοβόλα και το 2000 ετέθη επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του ΔΗΚΚΙ. Το 2006 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος με τον Βασίλη Παπαγεωργόπουλο.

ΟΙ ΠΑΡΕΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΣΤΕΚΙΑΜε το πάθος με το οποίο χειρουργούσε με το ίδιο πάθος ρουφούσε και τη ζωή του. Με συνεχή ταξίδια σε Ελλάδα και εξωτερικό, με γλέντια και ξενύχτια, έχοντας πάντα στο πλευρό του αγαπημένους φίλους. Το στενό φιλικό πυρήνα αποτελούσαν ο Χρήστος Κοντώτσης, ο οποίος βάφτισε το γιο του Αλέξανδρο (την ίδια ημέρα ο Νίκος Μέρτζος είχε βαφτίσει τη Σοφία), ο μπασκετμπολίστας του ΠΑΟΚ Γιώργος Οικονόμου, οι γιατροί Λόλας, Ρόκος και Παρίσης, ο Ανέστης Πεταλίδης, ο δημοσιογράφος Δημήτρης Γουσίδης, ο μπασκετμπολίστας του Ανατόλια Λεβόν Δογραματζιάν, οι Κυριάκης, Μητσατάκης, Μπεκιάρης κ.ά.
Από τα πρώτα στέκια του, όταν επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, ήταν το καφενείο «Εκάλη» στην Τσιμισκή και Παλαιών Πατρών Γερμανού, αργότερα το καφενείο «Τριανός» (μετέπειτα Αχίλλειον») και στη δεκαετία του ’90 το μπαρ του Πεταλίδη «Γκαλερί».
Μεγάλη αγάπη είχε για τη μουσική, την οποία άκουγε από τρανζιστοράκι και στη διάρκεια των εγχειρήσεων. «Όπου είχε μουσική, από μπουζούκια μέχρι κλαρίνα, εμείς ήμασταν μέσα», θυμάται ένας από τη θρυλική παλιοπαρέα, η οποία παρήλασε από όλα τα γνωστά μουσικά στέκια της Θεσσαλονίκης στις δεκαετίες του ’80 και του ’90.

2006: Η τελική ευθεία...Η αντίστροφη μέτρηση για τον Παναγιώτη Σπύρου άρχισε το 2006, όταν η κόρη του Σοφία αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή της. «Δεν κατάφερε ποτέ να το ξεπεράσει, δεν μπορούσε να χωνέψει πως του ‘ξέφυγε’ η Σοφία», αναφέρει ο Χρ. Κοντώτσης. Από τότε άρχισε σταδιακά να παραιτείται και να απομακρύνεται από όλα και από όλους. Η κατάσταση επιδεινώθηκε τα τελευταία τρία χρόνια, όταν βυθίστηκε στην κατάθλιψη, ενώ άρχισε σταδιακά να χάνει την όρασή του και να μπαινοβγαίνει συνεχώς σε κλινικές. Εκεί, στον «Κυανό Σταυρό», άφησε την περασμένη Κυριακή την τελευταία πνοή του.


1 σχόλιο:

  1. καλο παραδεισο. οι ευχες ολων αυτων που εσωσε να τον συνοδευουν

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.