15 Μαρτίου - Παγκόσμια ημέρα καταναλωτή

Του Βασίλη Μάτσκου

Η 15η Μαρτίου καθιερώθηκε το 1983 με απόφαση του ΟΗΕ, σε ανάμνηση μιας μνημειώδους ομιλίας του Τζον Κένεντι στο Κογκρέσο στις 15 Μαρτίου του 1962, στην οποία σκιαγραφήθηκαν τα τέσσερα βασικά καταναλωτικά δικαιώματα.
1. Ικανοποίηση των βασικών αναγκών των πολιτών.
2. Ασφάλεια.
3. Πληροφόρηση.
4. Δυνατότητα επιλογής
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, τότε Ε.Ο.Κ, αναγνώρισε νομοθετικά και διεύρυνε τα δικαιώματα αυτά το 1975, ενώ η Ελλάδα το 1991.

Η ημέρα αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας μιας και είναι γενικά παραδεκτό ότι ο ʽκαταναλωτήςʼ, στην Ελλάδα, αποτελεί τον αδύναμο κρίκο της αλυσίδας της ελεύθερης αγοράς όπου ζούμε. Ενώ επί δεκαετίες οι κρίκοι των παραγωγών και διακινητών προϊόντων, των παρόχων υπηρεσιών (δημόσιων και ιδιωτικών) κλπ, οργανώθηκαν, δυνάμωσαν, μορφοποιήθηκαν, ο κρίκος του καταναλωτή (του πάντα απαραίτητου για να κλείσει η αλυσίδα) παρέμεινε ανοργάνωτος, αδύναμος, αμορφοποίητος.
Τα παραπάνω τα ανακοινώνουμε και δημοσιεύονται κάθε χρόνο στον τοπικό και πανελλαδικό τύπο με έναν σχεδόν μονότονο κι επουσιώδη τελικά τρόπο. Η φετινή χρονιά όμως έχει κάτι διαφορετικό που επιβάλλει να συλλογιστούμε βαθύτερα το ρόλο μας ως καταναλωτές.
Το «διαφορετικό» αυτό της φετινής χρονιάς είναι η οικονομική κρίση που υφίσταται η χώρα μας και αφορά την συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών.
Η οικονομική αυτή κρίση αποτέλεσε (δυστυχώς) την αιτία για την μεγέθυνση του «καταναλωτικού κινήματος» που βλέπουμε κι ακούμε καθημερινά στα ΜΜΕ (ενώ θαʼ πρεπε να είναι η αφορμή). Λέμε «δυστυχώς» γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να εξακολουθούμε να λειτουργούμε χωρίς να συνειδητοποιούμε τη δύναμή μας ως καταναλωτές.
Οι αντιδράσεις των καταναλωτών σήμερα στην ελληνική αγορά είναι στη σωστή κατεύθυνση.
Ας μην κάνουμε από ανάγκη τις επιλογές μας αλλά ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ.
Ας διαλέξουμε το φθηνότερο προϊόν ή υπηρεσία (για την ίδια ποιότητα)
Ας σχολιάσουμε (κόσμια) το αν κάποιος έμπορος ή επαγγελματίας είναι ακριβός & ας διεκδικήσουμε καλύτερη τιμή
Ας απαιτήσουμε την απόδοση του ΦΠΑ που πληρώνουμε στην Πολιτεία
Ας καταγγείλουμε την παράνομη λειτουργία στο εμπόριο & τις υπηρεσίες
Φίλοι καταναλωτές,
Οι προτεραιότητες του καταναλωτικού κινήματος φαίνονται σήμερα πιο ξεκάθαρες και τα δικαιώματά μας πιο δίκαια από ποτέ.
Πολλοί ακόμη θεωρούν δυστυχώς ότι από τα σημαντικότερα ήταν το δικαίωμα του να επιστρέψεις ένα ελαττωματικό προϊόν, να ζητήσεις εγγύηση, να πάρεις πίσω τα χρήματα, κλπ.
Σήμερα, όλοι καταλαβαίνουν ότι σε πρώτη προτεραιότητα μπαίνουν προβλήματα που απορροφούν σημαντικό μέρος των προϋπολογισμών των νοικοκυριών όπως οι υπέρογκες χρεώσεις από εταιρίες τηλεφωνίας, η αποπνικτική χρέωση τόκων από το τραπεζικό σύστημα & η κακή λειτουργία του, η υπέρογκη χρέωση δημόσιων αγαθών όπως η ενέργεια, οι συγκοινωνίες, το διαδίκτυο, τα υπέρογκα κέρδη σε τομείς που ελέγχονται από καρτέλ (είδη διατροφής κλπ), η συμμετοχή μας στην ιατροφαρμακευτική δαπάνη κλπ.
Σήμερα, ζούμε τραγελαφικές καταστάσεις από κάποιους που λένε ότι κόπτονται για το συμφέρον του καταναλωτή ενώ τους ενδιαφέρει μόνο ενός λεπτού προβολή στα ΜΜΕ ή στα μάτια των ψηφοφόρων τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση Δημάρχων που κόπτονται για την διοργάνωση προμήθειας φθηνών τροφίμων στους Δημότες τους, αλλά απαξιώνουν τις λαϊκές αγορές των Δήμων τους που θα μπορούσαν να φέρουν το ίδιο και καλύτερο αποτέλεσμα και μάλιστα σε συνεχή βάση.
Σήμερα διεκδικούμε τη μείωση των χρεών των καταναλωτών προς όλες τις Τράπεζες.
Σήμερα, υποστηρίζουμε κάθε «κίνημα» (όπως της πατάτας, του λαδιού, του αλευριού) αλλά δεν κάνουμε εκπτώσεις στη χρήση των κανόνων που έχουμε θεσπίσει ως κοινωνία για την υγιεινή, την ασφάλεια, την απόδοση φόρων.
Σήμερα είναι ευκαιρία, η «ανάγκη» μας να γίνει «συνείδηση», ώστε να έχουμε αύριο συνειδητοποιημένους καταναλωτές, ισχυρό καταναλωτικό κίνημα κι έννομη λειτουργία της αγοράς προς όφελος όλων, κάθε μέρα, όλο το χρόνο.