Μια διαφορετική ανάπτυξη με …χρυσές προοπτικές. H αρωματική …Silicon Valley των Κρουσσών

Γράφει ο Παναγιώτης Κωνσταντινίδης
Σύμβουλος Ανάπτυξης, Οργάνωσης & Ποιότητας
Όταν κυβερνήσεις, φορείς, τεχνοκράτες, πολιτικοί και πολίτες συζητούν, επιχειρηματολογούν, απαιτούν, διεκδικούν, αντιδικούν ή και ανταγωνίζονται για την «ανάπτυξη» είναι απολύτως βέβαιο ότι έχουν εντελώς διαφορετική αντίληψη για το τι είναι και πώς μπορεί αυτή να επιτευχθεί. Άλλωστε, υπάρχει διεθνώς, σε επιστημονικό αλλά και σε πολιτικό επίπεδο, μια σκόπιμη πολλές φορές σύγχυση εννοιών και αντιλήψεων αλλά και πλούσια εμπειρία από άπειρες ευχολογικές, αδιέξοδες, ατελέσφορες ή και επικίνδυνες «αναπτυξιακές» προσπάθειες. Ο προβληματισμός, οι αντιδράσεις και τα διλήμματα (;) για τα περιβόητα μεταλλεία χρυσού και χαλκού στα Κρούσια αποτελεί ένα έξοχο πρόσφατο παράδειγμα.
Αποτελεί κοινή πεποίθηση, νομίζω, ότι η ανάπτυξη θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, δηλαδή ταυτόχρονα οικονομική, κοινωνική, τεχνολογική, πολιτική και πολιτισμική, σε διαλεκτική αρμονία και με σεβασμό στο συγκεκριμένο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, του οποίου μέρος είναι ο άνθρωπος, στο οποίο θα προωθούνται ταυτόχρονα αναπτυξιακές διαδικασίες σε τομείς και κλάδους που θα αλληλοστηρίζονται έτσι ώστε η προστιθέμενη αξία και το αναπτυξιακό αποτέλεσμα να είναι μεγαλύτερο. Είναι σίγουρο ότι, με την κατά τα άλλα χρήσιμη -υπό αυστηρές προϋποθέσεις- αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου σε μια περιοχή, αειφόρος ή ολοκληρωμένη ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει. Υπάρχουν, όμως, ισχυρές εναλλακτικές προτάσεις; Βεβαίως και υπάρχουν!
Μία απ΄ αυτές, λοιπόν, θα ήταν να επιδιώξουμε, με σχέδιο, σύστημα και σε βάθος 10ετίας, να μεταμορφώσουμε την περιοχή των Κρουσσών σε «Μέκκα» των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, σε ένα οργανωμένο φυσικό και τεχνικό οικοσύστημα -ειδική ζώνη- ανάπτυξης του τομέα. Έναν τόπο όπου ομάδες παραγωγών θα καλλιεργούν αρωματικά & φαρμακευτικά φυτά και θα τα διαθέτουν συμβολαιακά σε επισκέψιμες μεταποιητικές επιχειρήσεις οι οποίες θα παράγουν ποιοτικά πιστοποιημένα προϊόντα με εξαγωγικό προσανατολισμό, όπου νέοι επιχειρηματίες θα μπορούν να ιδρύουν τις start up επιχειρήσεις τους, όπου επιστήμονες σε ερευνητικά εργαστήρια και σε συνεργασία με τοπικούς, και μη, ακαδημαϊκούς φορείς θα παράγουν και θα διαχέουν εφαρμοσμένη καινοτομία, όπου επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και επαγγελματίες θα υποστηρίζουν το συνολικό παραγωγικό οικοσύστημα.
Δεν χρειάζεται να απαριθμήσω τις πολλαπλά θετικές επιπτώσεις ενός τέτοιου εγχειρήματος στην τοπική αλλά και εθνική οικονομία. Σίγουρα, βέβαια, η διαδικασία πραγματοποίησης μιας τέτοιας πρότασης εμπεριέχει ένα μέρος φαντασίας και ένα στοίχημα για το μέλλον. Μπορεί, μάλιστα, να φαίνεται ουτοπική στην αρχή, αλλά οπωσδήποτε μπορεί να έχει τον ρόλο της κινητήριας δύναμης καθόσον έχει ως σημείο εκκίνησής την αντικειμενική πραγματικότητα, όπως αυτή εκφράζεται από:
1) τις ιδιαίτερες εδαφοκλιματολογικές συνθήκες και θέση της περιοχής,
2) τον ναρκωμένο γίγαντα που ακούει στο όνομα Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος,
3) τους διαρκώς αυξανόμενους και δημιουργικά ανήσυχους ντόπιους –και όχι μόνο- αγρότες,
4) τη διαθεσιμότητα υψηλού επιπέδου τοπικού επιστημονικού δυναμικού,
5) τις ιδιαίτερα θετικές προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο,
6) τις επιτυχημένες πρωτοβουλίες της Αναπτυξιακής Κιλκίς (βλ. οργάνωση πρώτου στην Ελλάδα Partenariat – Έκθεσης προϊόντων, συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα, ερευνητικό έργο κ.ά.),
7) τη γειτνίαση με πανεπιστήμια και ιδρύματα που υποστηρίζουν τον κλάδο,
8) τη δραστηριοποίηση φορέων όπως ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Κιλκίς, το Επιμελητήριο Κιλκίς αλλά και η Π.Ε. Κιλκίς και οι Δήμοι, που πιστεύουν στην ανάπτυξη του τομέα και που, σήμερα, όλοι μαζί οργανώνουν ήδη συνεργατικά δίκτυα (clusters) και
9) την εγκατεστημένη γνώση αλλά και φήμη για την παραγωγή γνωστών τοπικών προϊόντων όπως η ρίγανη.
Γιατί όχι, λοιπόν, όπως πριν πολλά χρόνια σε μιαν άλλη ήπειρο κάποιοι άδραξαν την ευκαιρία και δημιούργησαν την διάσημη Silicon Valley, γιατί όχι, και στο Κιλκίς του μέλλοντός μας, να μην σχεδιάσουμε και δημιουργήσουμε τη δική μας Herbicon Valley (σημ. Herb = Βότανο), αυτή που ταιριάζει στο παραγωγικό μας προφίλ, την παράδοση και τον πολιτισμό μας, στη σύγχρονη δυναμική και τις προοπτικές μας; Ας βάλουμε λίγο άρωμα ποιότητας και αισιοδοξίας στα όνειρά μας αλλά και στις δράσεις μας, ειδικά στις μέρες αυτές που επικρατεί η δυσωδία της κρίσης και της κατήφειας.